از مهمترین اجزای ماشین، لاستیک خودرو هست. در این مقاله می خواهیم درباره چگونگی ساخت لاستیک و اینکه کلا مواد اولیه ساخت لاستیک خودرو چیست؟ بپردازیم.
تنها قطعهای از خودرو که با سطح زمین ارتباط مستقیم داره لاستیک هست. برای همین بیشترین بار امنیتی خودرو بر عهده تایرهای آن است. امروزه در دنیا با حجم انبوه تولید خودرو مواجه هستیم. و به دنبال آن تولید لاستیک نیز افزایش پیدا میکند اما این ابزار مهم خودرو از چه اجزایی تشکیل شده است؟ بیایید با هم نگاهی دقیقتر به مواد تشکیل دهنده لاستیک بیندازیم..
اگر مواد اولیه ساخت لاستیک خودرو را بررسی کنید میتوانید به راحتی ببینید که چطور رشتههای شیمی، فیزیک و مهندسی، دست به دست هم میدهند تا یک سواری ایمن و راحت را به مصرف کننده ارائه دهند. در حالی که طراحیها بسته به محصول و سازنده متفاوت است، یک تایر متوسط شامل بیش از ۱۰۰ جزء جداگانه است. لاستیکها میتوانند شامل مواد زیر باشند:
لاستیک طبیعی
لاستیک مصنوعی
فولاد
نایلون
سیلیس (به دست آمده از ماسه)
پلی استر
کربن سیاه
نفت و غیره
ترکیبی از این مواد تشکیل دهنده و فرآیندهای مورد استفاده توسط تولید کنندگان مختلف منجر به ویژگی های عملکرد متفاوت برای هر تایر در بازار امروز میشود. در ادامه نگاهی به ترکیبات لاتکسی یا لاستیکی تایر خودرو میاندازیم.
مواد اولیه ساخت لاستیک خودرو از نظر بافت :
جالب توجه است که بدانیم ترکیبات فرمولی لاستیک از سازندهای به سازنده دیگر متفاوت است. این تفاوت با توجه به سایز و اندازهها و انواع لاستیک خودرو متفاوت است و همیشه به ویژگیهای دیگری هم بستگی دارد مثل اینکه افراد به چه نوع رانندگیای تمایل دارند!
ترکیبات لاستیکی بکار رفته در تایر خودرو:
لاستیک طبیعی: که از شیره نوعی درخت گرفته میشود و به عنوان لاتکس هم شناخته میشود.
لاستیک مصنوعی که به عنوان پلیمر هم شناخته میشود.
پرکنندهها: این پرکنندهها میتوانند کربن سیاه، سیلیس، کربن یا گچ باشند. که بطور کلی به عنوان مواد اولیه ساخت لاستیک خودرو استفاده میشوند و خاصیتشان این است که لاستیک را به هم میچسبانند و مقاومت آن را افزایش میدهند.
پلاستیک ساز: که همان نرم کنندهها هستند. دلیل استفاده از آنها این است که لاستیک خودرو هنگام رانندگی، حتی در برف و باران، به شما احساس مثبت و ایمن دهد. پلاستیکسازها شامل روغنها و رزینهایی میشود که چسبندگی و انعطاف لاستیک را افزایش میدهد.
تاریخچه لاستیک از دیروز تا به امروز
تاریخچهای کوتاه از تولید لاستیک خودرو و مواد اولیه آن:
اگر اینکه در یک کارخانه، بیشتر از ۲۰۰ نوع ترکیب شیمیایی در ساخت و تولید لاستیک خودرو به کار میرود باعث تعجبتان نشود حتماً اینکه تایر اتومبیل، قدمت چندین ساله دارد، برایتان جالب خواهد بود.
در گذشته که هنوز خودروها پیشرفت نکرده بودند و بیشتر از گاری یا کالسکه استفاده میشد، شکل ظاهری لاستیکها سادهتر و مواد تشکیل دهنده آنها خیلی پیچیده نبود. البته که در ابتدای این مسیر، مشکلاتی دیده میشد که با گذشت زمان و استفاده از فرآیند ولکانیزاسیون ، این مشکلات هم حل شد.
اینطور که به نظر میرسد هوای گرم و سرد، تأثیر منفی روی لاستیکها میگذاشت بنابراین یک لاستیک، شکل واحد و درستی نداشت تا اینکه در سال ۱۸۳۹ چارلز گودیر موفق به کشف ولکانیزاسیون شد، این فرآیند با ترکیب لاستیک طبیعی و همچنین گوگرد، لاستیک قابل انعطاف و در عین حال محکمی را به صنعت تولید لاستیک خودرو ارائه داد.
سالها بعد در ۱۸۸۰ لاستیک بادی وارد دنیای تایر شد چرا که تا قبل از آن، جنس چرخها از چوب بود و همین موضوع باعث ایجاد اختلال در روند حرکت میشد.
لاستیک خودرو چطور تولید میشود؟
تولید لاستیک خودرو از صنایع بزرگ به شمار رفته و دارای مراحل مختلف و پیچیدهای است. همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، در ساخت و تولید لاستیک خودرو، چندین ماده با یکدیگر ترکیب شده و یک ماده لاستیکی را به وجود میآورند.
در واقع در ساخت لاستیک خودرو بیش از ۲۰۰ نوع ماده شیمیایی استفاده میشود که همه این مواد نقش بسزایی در عملکرد لاستیک خواهد داشت .
سایر مواد تشکیل دهنده لاستیک خودرو:
سیلیس
می توان از سیلیس به عنوان یک تقویت کننده مهم در تهیه و تولید لاستیک خودرو نام برد. سیلیس یا سیلیکا که ترکیبی از شن و ماسه است دارای خاصیت منحصربفردی است که به مقاومت بهتر لاستیک در برابر بریدگی و پارگی کمک میکند.
دوده
دلیل استفاده از دوده در ساخت و تولید لاستیک خودرو، بابت پر کردن فضاهای خالی بین مولکولهای کائوچو است. افزودن دوده به کائوچو باعث مقاومت سایشی بیشتر در لاستیک میشود.
نخ
در فرآیند تولید لاستیک خودرو برای تحمل فشار باد از درون لاستیک و همین طور فشاری که از بیرون به تایر وارد میشود، از لایههای نخی استفاده میشود که جنس این نخها پلیاستر و یا نایلون است.
سیم
در کارخانههای لاستیک سازی برای اینکه تایر روی رینگ استحکام خوبی داشته باشد از سیم های فولادی استفاده میکنند. به این سیم ها طوقه میگویند. جنس این طوقهها، مس یا برنزی است و با یک ماده پلاستیکی پوشش داده شده است.
مواد اولیه و علت مشکی بودن رنگ لاستیکها چیست؟!
با گذشت زمان اثرات نورهای ماورای بنفش و همچنین لایه ازن بر روی لاستیک ها، مخرب بوده و تولیدکنندگان با حفاظت تایرها از چنین آسیب هایی به ماندگاری و عمر بیشتر آنها کمک شایانی میکنند.
در کارخانه های تولید لاستیک با افزودن ماده شیمیایی به نام سوپر کربن مشکی که به نوعی تثبیت کننده هم محسوب میشود به دیگر مواد تشکیل دهنده لاستیک خودرو، باعث استحکام و ثبات رنگ تایر میشود. اگر در حین فرایند تولید لاستیک این ماده به بقیه مواد افزوده نشود با گذشت زمان کوتاهی، لاستیک خودرو، فرسوده شده و دچار رنگ پریدگی و ترک خوردگی میشوند.
نتیجهگیری:
همانطور که اشاره شد، لاستیکها تنها قطعهای از خودرو هستند که با سطح زمین تماس مستقیم و همیشگی دارند و با توجه به اینکه تقریبا سطح زمین از مواد ناخالصی مانند سنگ ریزه ، شن و ماسه ، خاک و گل تشکیل شده است ، جنس و مقاومت لاستیکها از اهمیت بالایی برخوردار است.
اینکه مواد مواد اولیه ساخت لاستیک خودرو از جنس مرغوب و با کیفیتی باشند در ماندگاری و عملکرد بهینه تایرها نقش بسزایی دارند. مصرف کنندگان اغلب به دنبال مقرون به صرفهترین محصول برای اتومبیل خود هستند ولی وظیفه اصلی یک تایر ، جلوگیری از سایش و آسیبهای محیطی و در نهایت تأمین امنیت خودرو و بالطبع سرنشینان آن است بنابراین قبل از انتخاب اقتصادی برای یک تایر به دنبال کیفیت و در نهایت امنیت خودروی خود باشیم.